Ортақтыққа ұмтылу, өзгешелікті сақтау
«Ортақтыққа ұмтылу, өзгешелікті сақтау» деген сөз «Жосыннамадан» алынған. Мағынасы: ортақ түйіндерді табу, өзгеше пікірлерді сақтау. Диалектикалық тұрғыдан алғанда барша құбылыстардың өзгешелігі салыстырмалы, өзара түрлену мүмкіндігі бар. Конфуций мәдениеті адам мен адам, ел мен ел арасындағы қарым-қатынасты қарастырғанда бір-бірінің өзгешелігін мойындауды, сәйкестіру арқылы «Ортақтыққа ұмтылуы, өзгешелікті сақтауы» керектігін дәріптейді. Бүгінгі әлемдік жағдайда абсолютті бірлікке ұмтылу емес, бір-бірінің ортақ түйіндерін табу, тараптар ара ең үлкен уағдаластыққа жетуге талпыну, мәдениеттер мен құндылықтардың әртүрлілігін мойындау – Қытайдың дипломатиялық қатынастардағы өзекті ұстанымы.
Си Цзиньпин түрлі ортада «Ортақтыққа ұмтылу, өзгешелікті сақтау» ұстанымын тілге тиек етті. 2022 жылы қаңтарда ол Дүниежүзілік экономикалық форумда сөйлеген сөзінде, түрлі елдер мен өркениеттер өзара құрметтеу негізінде бірге дамуы, ортақтыққа ұмтылу, өзгешелікті сақтау негізінде ынтымақтаса тең игіліктенуге ұмтылуы керек деп атап өтті. Сонымен бірге ол тарихи үрдіске сай, халықаралық тәртіпті тұрақтандыру, күллі адамзаттың ортақ құндылықтарын әйгілеу, адамзаттың тағдырлас ортақ тұлғасын қалыптастыру керек екенін атап өтті.
求同存异
“求同存异”出自《礼记》,意为找出共同点,保留不同意见。辩证来看,一切事物的差异都是相对的,都存在相互转化的可能。儒家文化强调,在处理人与人、国家与国家的关系时,需要承认彼此间的差异,通过协调达到一种“和而不同”的状态。在当今的世界环境中,承认文化和价值的多元,不追求绝对的一致,努力寻求彼此的共同点,达成双方的最大共识,正是中国对外关系的核心理念。
习近平在多个场合提及“求同存异”理念。2022年1月,他在世界经济论坛演讲中指出,不同国家、不同文明要在彼此尊重中共同发展、在求同存异中合作共赢。他同时强调,我们要顺应历史大势,致力于稳定国际秩序,弘扬全人类共同价值,推动构建人类命运共同体。