Жосынды заңмен ұштастыра басқару

Жосынды заңмен ұштастыра басқару

«Жосынды заңмен ұштастыра басқарудың» мағынасы ел басқаруда тәрбие мен заң өзара ұштасуы керек. Ежелгі Қытайдың мемлекеттік басқару жүйесінде «жосын» конфуцийшілдіктен, ал «заң» заңшылдықтан шыққан. Конфуцийшіл «жосын» «өзін-өзі баулудың» үрдісіне көңіл бөлсе, заңшылдықта «заң» «қатаң жаза, қатал заңнан» таймауды шығар жол деп санайды. Әлеуметтік тәрбие Конфуцийшілдікті негіз етеді, өйткені адами ізгілікті дәріптеу керек, бірақ қоғамды басқаруда заңшылдық негіз болуы керек. Заңшылдар «елді заңмен басқаруды» ұстанады, яғни мемлекеттің, қоғамның, жеке тұлғалардың барша қимылы мен іс-әрекеттері құқықтық жүйенің арнасына түсуі деп есептейді де, конфуцийлік мұраттастықты әлеуметтік шындыққа айналудырудағы ең басты тұтқа деп санайды. Қытайдың байырғы әулеттерінің көркейген дәуірінде «Жосынды заңмен ұштастыра басқару» саяси өлшем болды деуге болады.

2014 жылы қазанда Си Цзиньпин ҚКП XVIII  кезекті ОК Саяси бюросының он сегізінші ұжымдық үйренуінде сөйлеген сөзінде, «Жосынды заңмен ұштастыра басқару» сияқты ел басқару тәжірибесі қазіргі Қытайды ойдағыдай басқару үшін Қытай тарихы мен дәстүрлі мәдениетін терең түсінумен бірге, ежелгі Қытайдың ел басқарудағы ізденістері мен парасатын белсенді қорытындылау жөнінде маңызды ой салады. 

礼法合治

“礼法合治”意为治理国家要将教化与法律相结合。在中国古代国家治理体系中，“礼”源于儒家，“法”出自法家。儒家的“礼”讲究“自我修养”的提升过程，法家的“法”则坚持“严刑峻法”才是出路。教化社会以儒家学说为主，因为要激扬人性善的一面，但治理社会却要以法家为主，法家主张“以法治国”，即把国家社会个人的一切活动和行为纳入法制的轨道，认为这是儒家理想化为社会现实的最主要的抓手。可以说，“礼法合治”是中国历朝历代鼎盛时期的政治准绳。

2014年10月，习近平在中共十八届中央政治局第十八次集体学习时的讲话中提到，“礼法合治”等治国理政经验能给人们重要启示，要治理好今天的中国，既需要对中国历史和传统文化有深入了解，也需要对中国古代治国理政的探索和智慧进行积极总结。