Чунцин келіссөзі
Чжунхуа ұлты толарсақтан қан кеше шайқасу арқылы Жапон шапқыншыларына қарсы соғыстың жеңісіне жеткеннен кейін, қандай мемлекет құру сынды күреске тап болды. Бүкіл елдегі барша халықтың түбірлі мүддесіне өкіл болған ҚКП бейбіт жолмен тәуелсіз, демократиялы, бай да қуатты жаңа демократиялық Қытай құруға, ал ірі жериелері мен ірі капиталистердің мүддесіне өкіл болған Гоминьдан билеуші тобы Жапон шапқыншыларына қарсы соғыстың жемісін тартып алып, азамат соғысы арқылы халықты қол жеткізген құқықтарынан айыруға аласұрды.
Ел ішінде, Жапон шапқыншыларына қарсы соғыс енді ғана аяқтаған, бейбітшілікке деген сұраныс замана ауқымына айналған тұста, азамат соғысын қозғау жұрт тілегінен шықпады; халықарада АҚШ, КСРО, Ұлы Британия (ҰБ) да Қытайдағы азамат соғысына қолдау танытпады. Ел іші және халықаралық жағдайды ескере отырып, азамат соғысына белсене дайындық жасаған Чан Кайши ҚКП-мен келіссөзге дайын екенін мәлімдеді. 1945 жылы тамыз айының соңғы ондығында, ол “халықаралық және ел ішіндегі маңызды мәселелерді” бірге кеңесу үшін Мао Цзэдунды телеграмма арқылы үш рет Чунцинге шақырды.
ҚКП сол кездегі ішкі-сыртқы жағдайлар мен Гоминьданның азамат соғысын қозғау қаскүнемдігін біршама сергектікпен таныды, оны дұрыс арнаға салу керек деп шешті, халықтың ұзақ мерзімдік соғыс зобалаңынан соңғы тыныстауға деген күшті тілегін маңдайалды орынға қойды, Қытайдың алға басуы мен дамуын бейбіт жолмен жүзеге асыруға талпынды. Сонымен бір уақытта, Гоминьданның жалған бейбітшілік пен шын азамат соғысы жөніндегі кейіп-кеспірін жыға танып, ауқымның өзгерісіне сай уақыттан ұту үшін дайындыққа көшті. Қайта-қайта зерттегеннен кейін ҚКП ОК бейбітшілік, демократия, бірлік сынды үш ірі саяси ұранды алға қойды, Мао Цзэдун ұсынысты қабылдап, Чунцинге келіссөзге барды, сонымен бір уақытта халық армиясы өзін қорғау шайқасының дайындығына да кірісіп кетті. 1945 жылы 29 тамызда Мао Цзэдун, Чжоу Эньлай, Ван Жофэйлар Гоминьдан билігімен келіссөзді бастады. 43 күндік келіссөзден кейін Гоминьдан мен компартияның келіссөз өкілдері 10 қазанда келіссөз хаттамасына, яғни «10 қазан келісіміне» ресми қол қойды. Гоминьдан билігі “бейбіт мемлекет құрудың негізгі бағытын” мойындайтынын; “ұзақ уақыт ынтымақтастық орнатуға, азамат соғысын әсте болдырмауға, тәуелсіз, еркін, бай да қуатты жаңа Қытай құруға”, саяси-мәслихат кеңесін шақыруға келіскендіктерін мәлімдеді. Бірақ тараптар халық армиясы мен азат региондардағы билік сынды екі іргелі мәселеде келісімге келе алмады. «10 қазан келісімі» Гоминьдан мен Компартияның мәслихат тәсілімен қалыптасқан ресми құжат, оған қол қою жалпы беттік азамат соғысының басталу уақытын кешеуілдетті, соғыстан соңғы елдің бейбіт дамуына үміт әкелді.
Чунцин келіссөзі мен «10 қазан келісіміне» қол қою, Гоминьдан тараптың ҚХР-ның статусын мойындауын, түрлі партиялардың жиналыстарын мойындауын көрсетті. Бұл ҚХР ұсынған бейбіт жолмен жаңа Қытай құру жөніндегі саяси қуаттаманы бүкіл ел халқының түсінуін жеделдетті, сонымен қатар, демократиялық бірлікшептің қалыптасуын жебеді, бүкіл елде бейбітшілік пен демократиялық қозғалыстың дамуына ықпал етті, Гоминьдан мен компартия қатынастарының дамуына бағалы тарихи тәжірибелер қалдырды.
重庆谈判
中华民族经过浴血奋战赢得抗日战争胜利后，又面临着建什么国的斗争。中国共产党代表全国广大人民的根本利益，力图通过和平的途径来建设一个独立、民主、富强的新民主主义中国。代表大地主大资产阶级利益的国民党统治集团，企图抢夺抗战胜利果实，用内战的方式来剥夺人民已经取得的权利。
在国内，抗日战争刚刚结束，要求和平是大势所趋，发动内战不得人心；在国际上，美、苏、英三国也不赞成中国内战。蒋介石鉴于国内外形势，在积极准备内战的同时，表示愿意同中国共产党进行和平谈判。1945年8月中下旬，他连续三次电邀毛泽东去重庆，共同商讨“国际国内各种重要问题”。
中国共产党对当时国内外局势和国民党的内战阴谋都有比较清醒的认识，认为应当因势利导，首先反映人民在长期战乱后休养生息的强烈意愿，争取通过和平的途径来实现中国的进步和发展；同时通过谈判揭露国民党假和平真内战的面目，争取时间作好应变准备。经过反复研究，中共中央决定提出和平、民主、团结三大政治口号，毛泽东接受邀请赴重庆谈判，同时人民军队作好进行自卫战争的各种准备。1945年8月29日，毛泽东、周恩来、王若飞与国民党当局开始谈判。经过43天谈判，国共双方代表于10月10日正式签署会谈纪要，即《双十协定》。国民党当局表示承认“和平建国的基本方针”；同意“长期合作，坚决避免内战，建设独立、自由和富强的新中国”，召开政治协商会议等。但在人民军队和解放区政权两个根本问题上，双方未能达成协议。《双十协定》是以国共两党协商的方式产生的一个正式文件，其签订延缓了全面内战的爆发，为战后国内和平发展带来了希望。
重庆谈判及《双十协定》的签订，表明国民党方面承认了中国共产党的地位，承认了各党派的会议，促使中国共产党关于和平建设新中国的政治主张被全国人民所了解，促进了民主统一战线的形成，推动了全国和平民主运动的发展，也为国共两党关系的发展留下了宝贵的历史经验。