«Он ірі қатынас туралы»
1956 жылдың басында, өндіріс құралдарын жеке меншіктенуге социалистік өзгеріс жасаудың үздіксіз жеңіске жетуіне сәйкес, ҚКП ОК партия мем мемлекеттің қызметінің салмағын социалистік құрылысқа аударды. 1956 жылдың ақпан-сәуір айларында, ҚКП ОК-ның Саяси бюросы социалистік құрылыстың түрлі мәселелерін талқылау үшін 30-дан астам экономикалық тараудың басшыларын жеке-жеке ұсыныспен жинады. Көпшіліктің пікірлерін жинақтау негізінде, Мао Цзэдун мамыр айында шақырылған ең жоғары мемлекет кеңесінде, «Он ірі қатынас туралы» деген баяндамасын жасады. Баяндамада Қытайдың социалистік құрылысының тәжірибелері қорытындыланды, барлық белсенді факторларды жұмылдыру негізінде социалистік құрылысқа қызмет ету сынды негізгі бағыт алға қойылып, Қытайдың мемлекет жағдайына үйлесетін социалистік құрылыс жолы туралы алғашқы адымда ізденістер жасалды, социалистік құрылыстың түбірлі идеясы еліміздің нақты жағдайына сай өз жолымызбен жүру екені айқындалды.
Баяндамада талқыланған “Он ірі қатынас” мыналар: ауыр өнеркәсіп, жеңіл өнеркәсіп және ауыл шаруашылығының қатынасы, теңіз жағалауындағы өнеркәсіп пен ішкі өлкелердегі өнеркәсіптің қатынасы, экономикалық құрылыс пен қорғаныс құрылысының қатынасы, мемлекет, өндіріс орыны мен өндірісшінің қатынасы, орталық пен жергілікті орындардың қатынасы, Ханьзулар мен аз санды ұлттардың қатынасы, партия мен партия еместің қатынасы, революция мен кері революцияның қатынасы, дұрыс пен бұрыстың қатынасы, Қытай мен шет елдердің қатынасы. Мао Цзэдун осы қатынастарды дұрыс шешу партия іші-сыртындағы, отандық және шетелдік барлық белсенді факторларды жұмылдыру арқылы Қытайды қуатты социалистік мемлекет етіп құру деп атап көрсетті.
«Он ірі қатынас туралыда» ҚКП-ның Қытайдың жағдайына үйлесетін социалистік ел құру жолын қарастыру мақсатында идеяны азат етудің, көп жақты зерттеулер жүргізудің жарқын көрінісі бейнеленген, Қытайдың социалистік құрылыс жолының негізгі ой желісі бірте-бірте айқындалған, мұның ішіндегі көптеген маңызды бағыттар мен көзқарастар Қытайдың дамуында зор маңыз алады.
《论十大关系》
1956年年初,随着生产资料私有制的社会主义改造不断取得胜利,中共中央开始把党和国家工作的着重点向社会主义建设方面转移。1956年2月至4月间,中共中央政治局分别约集30多个经济部门的负责人座谈,讨论社会主义建设中存在的各种问题。毛泽东集中大家意见,在5月召开的最高国务会议上作《论十大关系》的报告。报告总结了中国社会主义建设的经验,提出了调动一切积极因素为社会主义建设事业服务的基本方针,对适合中国情况的社会主义建设道路进行了初步的探索,明确了建设社会主义的根本思想是必须根据本国情况走自己的道路。
报告论述的“十大关系”包括:重工业和轻工业、农业的关系,沿海工业和内地工业的关系,经济建设和国防建设的关系,国家、生产单位和生产者个人的关系,中央和地方的关系,汉族和少数民族的关系,党和非党的关系,革命和反革命的关系,是非关系,中国和外国的关系。毛泽东指出,正确处理这些关系,是为了把党内党外、国内国外一切积极因素都调动起来,把中国建设成为一个强大的社会主义国家。
《论十大关系》展现出中国共产党为寻找适合中国情况的建设社会主义的道路而解放思想、多方面探索的生动景象,中国社会主义建设道路的基本思路逐步清晰起来,其中许多重要方针和观点,对于中国的发展具有重要意义。