Ақиқаттың өлшемі мәселесі жөніндегі зор талқы
Ақиқаттың өлшемі мәселесі жөніндегі талқы, 40 неше жылдың алдында, Дэн Сяопин секілді аға буын пролетариат революционерлерінің жетекшілігі мен қолдауы арқылы бүкіл партия, бүкіл ел аумағында өрістетілген зор талқы. Ол бастысы, шындықты болмыстан іздеу мен “екі әйтеуір” арасындағы тартыстан бейнеленеді.
XX ғасырдың жетпісінші жылдарының соңғы мезгілінде, Қытайға “екі әйтеуір” (“Әйтеуір Төраға Мао Цзэдун қабылдаған шешімдерді бәріміз батыл қорғаймыз; әйтеуір Төраға Мао Цзэдунның нұсқауларына бастан-аяқ дәйекті бойсұнамыз”) бұрыс бағыты қатты оралғы болды. Осы жағдайға сәйкес, Дэн Сяопин көп мәрте туы айқын түрде “екі әйтеуір” Марксизмге үйлеспейді, біз Мао Цзэдун идеясын толық, дұрыс түсінейік деп атап көрсетті. 1978 жылы 10 мамырда, ҚКП Партия мектебінің органы «Теория ауаны» басылымында «Практика ақиқатты сыннан өткізудің бірден-бір өлшемі» деген мақаланы жариялады. Онда қоғамдық практика ақиқатты сыннан өткізудің бірден-бір өлшемі, әрқандай теория практиканың сынынан өтудей Марксизмдік негізгі қағиданы үздіксіз қабылдауы керек деп айқын ортаға қойылды. Бұл “екі әйтеуірді” түбірлі теория тұрғысынан теріске шығарды. 11 мамырда, аталған мақала «Сәуле газетінде» ашық жарияланды, Синьхуа агенттігі бүкіл мемлекетке таратты. 12 мамырда, «Халық газеті», «Азаттық армия газеті» секілді газеттер толық мәтін бойынша көшіріп басты. Аталған мақала түбірлі теория тұрғысынан “екі әйтеуір” бұрыс бағытын теріске шығарғасын, бүкіл мемлекет көлемінде ақиқаттың өлшемі мәселесі жөніндегі қызу талқы басталды.
«Практика ақиқатты сыннан өткізудің бірден-бір өлшемі» жарияланған соң, “екі әйтеуір” көзқарасын ұстанатындар тарапынан тұншықтырылды. Сын сағатта Дэн Сяопин маңызды сөзін жариялап шындықты болмыстан іздеу, барлығында шындықты шығар түйін ету сынды негізгі көзқарасын терең байымдап, жеке тұлғаларға табыну, қалыппаздық пен идеялизмді қатаң сынады, бүкіл коммунистерді идеялық азаттыққа, тоқырамауға шақырды. Бұл зор талқының өрістеуін пәрменді жебеді. осылайша теория саласы негіз, ақпарат-баспасөз саласы белсене өрістеткен, қоғамдағы әр сала жабал қатысқан теория мәселесі жөніндегі зор талқыға айналды.
Ақиқаттың өлшемі мәселесі жөніндегі талқы―ҚКП-ның идея мен теориядағы ең негізгі былықпалықты түзету болып табылады, ол ұлы идеялық азаттық қозғалыс. Ол ҚКП XI кезекті ОК-ның үшінші пленумын шақыруға идеялық, теориялық дайындық болды, Қытайдың ұлы тарихи бұрылыс жасауын тіке жебеді.
真理标准问题的大讨论
真理标准问题的讨论，是40多年前在邓小平等老一辈无产阶级革命家的领导和支持下，在全党全国范围内开展的一场大讨论，主要表现为实事求是和“两个凡是”的争论。
20世纪70年代中后期，中国面临着“两个凡是”（即：凡是毛主席做出的决策，我们都坚决维护；凡是毛主席的指示，我们都始终不渝地遵循）错误方针的严重阻碍。针对这种状况，邓小平多次旗帜鲜明地提出，“两个凡是”不符合马克思主义，我们要完整准确地理解毛泽东思想。1978年5月10日，中央党校内部刊物《理论动态》发表了《实践是检验真理的唯一标准》一文，鲜明指出，社会实践是检验真理的唯一标准，任何理论都要不断接受实践的检验等马克思主义的基本原理。这就从根本理论上否定了“两个凡是”。5月11日，这篇文章在《光明日报》公开发表，新华社向全国转发。12日，《人民日报》《解放军报》等同时全文转载。由于这篇文章从根本理论上否定了“两个凡是”的错误方针，因而立即引发了一场全国性的关于真理标准问题的热烈讨论。
《实践是检验真理的唯一标准》发表后，受到了坚持“两个凡是”观点的人的压制。关键时刻，邓小平发表重要讲话，深刻阐述了实事求是、一切从实际出发的基本观点，尖锐地批评了个人崇拜、教条主义和唯心论，号召全体党员解放思想、打破僵化，有力推动了以理论界为主、新闻界积极推动、社会各界广泛参与的理论问题大讨论。
真理标准问题的讨论，是中国共产党在思想上、理论上最根本的拨乱反正，是一场伟大的思想解放运动，为中共十一届三中全会的召开做了思想理论准备，直接推动了中国实现伟大历史转折。