Бас бет> ҚКП-ның 100 жылдығы

​Социализмнің алғашқы сатысындағы негізгі саражол мен негізгі тұғырнама

(ҚКП-ның 100 жылдығы)

08-07-2022 | russian.china.org.cn

Социализмнің алғашқы сатысындағы негізгі саражол мен негізгі тұғырнама

1987 жылы қазанда, ҚКП-ның XIII құрылтайында партияның социализмнің алғашқы сатысындағы бүкіл ел халқын ынтымақтастыру және оларға жетекшілік ету, экономикалық саяси құрылысты өзек ету, төрт негізгі принципте табанды болу, реформа, ашық есік саясатында табанды болу, өз күшіне сүйеніп өмір сүру, қажырлықпен шаруашылық ашу, елімізді бай да қуатты, демократиялы, өркениетті социалистік модернизациялы мемлекет етіп құру үшін күресу сынды негізгі саражолды ұсынды.

1997 жылы қыркүйекте, ҚКП XV құрылтайында бай да қуатты, демократиялы, өркениетті социалистік модернизациялы мемлекет құру нысанасына сай, партияның социализмнің алғашқы сатысындағы негізгі тұғырнамасы айқын ұсынылды, Қытай үлгісіндегі социализмдік экономиканың, саясидың және мәдениеттің негізгі мақсаты мен негізгі саясаты айқын белгіленді.

Қытай үлгісіндегі социалистік экономика ― социализм шарт-жағдайында нарықтық экономиканы дамыту, өндіргіш күштерді үздіксіз азат ету және дамыту. Мұнда социалистік жалпыхалықтық меншікті негіз, көп түрлі меншіктегі экономикалар қатар дамудай экономикалық жүйеде табанды болу мен оны кемелдендіру; социалистік нарықтық экономика түзілісінде табанды болу және оны кемелдендіру, нарықтың мемлекеттің макролық теңгерімі негізінде рисурстарды оңтайлауда негіздік рөл атқарту; еңбегіне қарай бөлу принципін негіз еткен көп түрлі бөліс формасында табанды болу және оны кемелдендіру, бір бөлім өңірлер мен бір бөлім адамның алдымен баюын, әрі байығандардың байымағандарды жетектеп және оларға көмектесіп, бірте-бірте ортақ баю жолына түсу; сыртқа есікті айқара ашуда табанды болу және оны кемелдендіру, халықаралық экономикалық ынтымақтастықтар мен бәсекелерге белсене ат салысу; халық шаруашылығының үртіс, тез, ақаусыз дамуына кепілдік беру, халықты экономикалық өркендеудің табыстарынан бірге игіліктендіру керек.

Қытай үлгісіндегі социалистік саясиды қалыптастыру ― ҚКП-ның жетекшілігі, халықтың өзіне-өзі қожайын болуы негізінде, мемлекетті заңмен басқару, социалистік демократиялық саясиды дамыту. Мұнда жұмысшылар табының жетекшілігіндегі, жұмысшы-диқан одағы негізіндегі халықтық демократиялық диктатурада табанды болу және оны кемелдендіру; халық құрылтайы жүйесі, ҚКП-ның жетекшілігіндегі көппартия ынтымақтастығы және саяси-мәслихат жүйесі, ұлттық өңірлік автономия жүйесінде табанды болу және оны кемелдендіру; демократияны дамыту, заң-жүйені кемелдендіру, социалистік заңмен басқарылатын мемлекет құру керек. Қоғамы тұрақты, үкіметі кіршіксіз, жоғары өнімді, әр ұлт халқы ынтымақты, жарасымды, тұрмысы жанды да жалынды саяси жағдайды жүзеге асыру керек.

Қытай үлгісіндегі социалистік мәдениет ― Марксизмді жетекші еткен, мұратты, моральды, мәдениетті, тәртіпті азаматтарды тәрбиелеуді мақсат еткен, модернизацияға, дүниежүзіне, болашаққа беталған, ұлттық, ғылыми, бұқаралық сипатты социалистік мәдениет. Мұнда Дэн Сяопин теориясымен бүкіл партияны қаруландыру, халықты тәрбиелеу; бүкіл ұлттың идеялық, моральдық сапасы мен ағарту, ғылым, мәдениет деңгейін құлшына көтеру; халық үшін қызмет етуге, социализм үшін қызмет етуге табанды болу мен “барлық гүл шешек атсын, жалпы жарыса үн қатсын” принципінде табанды болу, құрылысқа баса мән беру, ғылым мен әдебиет-көркемөнерді гүлдендіру керек. Қытайдың реал жағдайын шығар түйін ету, тарихи, мәдени, озық дәстүрлерге мұрагерлік ету, шетел мәдениетіндегі пайдалы табыстарды сіңіру сынды социалистік рухани өркениет құру керек.

ҚКП XVI құрылтайынан кейін, социализмнің алғашқы сатысындағы негізгі нысаналар мен негізгі саясаттар үздіксіз байыды және дамыды, ҚКП XIX құрылтайында экономика, саяси, мәдениет, қоғам және экология “бесеуі біртұлғаландырылған” Қытай үлгісіндегі социализм істерінің жалпыламалық орналастырымы ретінде, бай да қуатты, демократиялы, өркениетті, жарасымды, көрікті социалистік модернизацияланған құдіретті мемлекет орнату күрес нысанасы ұсынылды.

 


社会主义初级阶段的基本路线和基本纲领

1987年10月,中共十三大提出党在社会主义初级阶段的基本路线,即领导和团结全国各族人民,以经济建设为中心,坚持四项基本原则,坚持改革开放,自力更生,艰苦创业,为把中国建设成为富强、民主、文明的社会主义现代化国家而奋斗。

1997年9月,中共十五大围绕建设富强民主文明的社会主义现代化国家的目标,明确提出了党在社会主义初级阶段的基本纲领,规定了建设有中国特色社会主义的经济、政治和文化的基本目标和基本政策。

建设有中国特色社会主义的经济,就是在社会主义条件下发展市场经济,不断解放和发展生产力。这就要坚持和完善社会主义公有制为主体、多种所有制经济共同发展的基本经济制度;坚持和完善社会主义市场经济体制,使市场在国家宏观调控下对资源配置起基础性作用;坚持和完善按劳分配为主体的多种分配方式,允许一部分地区一部分人先富起来,带动和帮助后富,逐步走向共同富裕;坚持和完善对外开放,积极参与国际经济合作和竞争;保证国民经济持续快速健康发展,人民共享经济繁荣成果。

建设有中国特色社会主义的政治,就是在中国共产党领导下,在人民当家作主的基础上,依法治国,发展社会主义民主政治。这就要坚持和完善工人阶级领导的、以工农联盟为基础的人民民主专政;坚持和完善人民代表大会制度、中国共产党领导的多党合作和政治协商制度、民族区域自治制度;发展民主,健全法制,建设社会主义法治国家。实现社会安定,政府廉洁高效,全国各族人民团结和睦、生动活泼的政治局面。

建设有中国特色社会主义的文化,就是以马克思主义为指导,以培育有理想、有道德、有文化、有纪律的公民为目标,发展面向现代化、面向世界、面向未来的,民族的科学的大众的社会主义文化。这就要坚持用邓小平理论武装全党,教育人民;努力提高全民族的思想道德素质和教育科学文化水平;坚持为人民服务、为社会主义服务的方向和“百花齐放,百家争鸣”的方针,重在建设,繁荣学术和文艺。建设立足中国现实、继承历史文化优秀传统、吸取外国文化有益成果的社会主义精神文明。

中共十六大后,社会主义初级阶段的基本目标和基本政策不断丰富发展,到了中共十九大,明确将经济建设、政治建设、文化建设、社会建设和生态文明建设“五位一体”作为中国特色社会主义事业总体布局,提出了建成富强民主文明和谐美丽的社会主义现代化强国的奋斗目标。