Батыс бөлікті қауырт ашу стратегиясы
Батыс бөлікті қауырт ашу XX ғасырдың соңы мен XXI ғасырдың алғашқы жылдарында ҚКП ОК, Мемлекеттік кеңес Дэн Сяопиннің Қытайды модернизациялаудың “екі ірі жағдайы” жөніндегі идеясын шығар түйін еткен аса маңызды стратегиялық шешім. 1999 жылы қыркүйекте, ҚКП XV кезекті ОК-ның төртінші пленумында мемлекеттің батыс бөлікті қауырт ашу стратегиясы алға қойылды. 2000 жылы қаңтарда, Мемлекеттік кеңес Батыс бөлікті қауырт ашуға жетекшілік ету жұмыстобын құрды. 2000 жылы қазанда, ҚКП XV кезекті ОК-ның бесінші пленумында «ҚКП ОК-ның халық шаруашылығы мен әлеуметтік дамудың оныншы бесжылдық жоспары жөніндегі пікір» мақұлданды. Онда батыс бөлікті қауырт ашу, өңірлік ынтымақтаса дамуды жебеу аса маңызды стратегиялық міндеттердің бірі болды.
Батыс бөлікті қауырт ашу көлемі аса үлкен жүйелі инженерия. Оның жалпы планы үш сатымен орындалады: 2001 ― 2010 жылдары негіз қалау кезеңі, 2011 ― 2030 жылдары қарыштай даму кезеңі, 2031 ― 2050 жылдары модернизациялануды жан-жақты жебеу кезеңі. Мемлекет батыс бөлікті қауырт ашуда инфрақұрылымдарды құруды негіз ету, экологиялық ортаны қорғауды таған ету, экономикалық құрылымды реттеу, бөгенайы бөлек индустрияны өркендетуді түйін, ғылым-техникалық алғабасарлық, дарындылар жетілдіруді кепіл, реформа, ашық есік саясатын қозғаушы күш, экономиканы өркендету, әр ұлт халқының бірге баюын шығар түйін етуді атап көрсетті.
2017 жылы қаңтарда, Мемлекеттік даму-реформалау комитеті «Батыс бөлікті қауырт ашудың “он үшінші бесжылдық” жоспарын» басып таратты. Онда осы кезеңдегі батыс бөлікті қауырт ашудың бас нысанасы 2020 жылы өз мерзімінде, жалпы беттік дөңгелек дәулетті қоғам орнату, батыс бөліктегі өңірлердің кешенді экономикалық қуатын, халықтың тұрмыс деңгейін, экологиялық ортаның жағдайын тың сатыға көтеру керектігі алға қойылды. 2019 жылы 15 тамызда, Мемлекеттік даму-реформалау комитеті «Батыс бөліктің құрылық-теңіз жаңа арналарының жалпылық жобасын» басып таратты. Онда, 2025 жылы Батыс бөліктің құрылық-теңіз жаңа арналары негізінен қалыптасып болуы керек делінді. 2020 жылы мамырда, ҚКП ОК, Мемлекеттік кеңес «Жаңа дәуірде Батыс бөлікті қауырт ашуда жаңа жағдай қалыптастыру жөніндегі жетекші пікірін» басып таратты. Онда Батыс бөлікті қауырт ашуда барынша қорғау, барынша ашу, жоғары сапалы даму сынды жаңа жағдай қалыптастыру ұсынылды.
Батыс бөлікті қауырт ашудың көлеміне Қытайдың 12 өлке, автономиялы регион, төте қарасты қалалары енеді, жалпы аумағы бүкіл ел аумағының 71,4 пайызын құрайды. Жаратылыстық, тарихи, әлеуметтік себептерге сай, Батыс бөліктің экономикалық, қоғамдық дамуы салыстырмалы кенже қалды. Батыс бөлікті қауырт ашу стратегиясын атқару, Орта, Батыс бөліктегі өңірлердің дамуын жебеу, халық шаруашылығының үртіс артуын ілгерілету, өңірлік ынтымақтастықты дамыту, ұлттар ынтымағын бекемдеу, қоғамның тұрақтылығын қорғау мен шекараны бекемдеуде аса маңызды мән алады.
西部大开发战略
西部大开发是20世纪末21世纪初中共中央、国务院贯彻邓小平关于中国现代化建设“两个大局”思想作出的重大战略决策。1999年9月,中共十五届四中全会提出,国家要实施西部大开发战略。2000年1月,国务院成立西部地区开发领导小组。2000年10月,中共十五届五中全会通过《中共中央关于制定国民经济和社会发展第十个五年计划的建议》,把实施西部大开发、促进地区协调发展作为一项战略任务。
西部大开发是一项规模宏大的系统工程,总体规划划分为三个阶段:从2001年到2010年是奠定基础阶段,从2011年到2030年是加速发展阶段,从2031年到2050年是全面推进现代化阶段。国家提出,西部开发要以基础设施建设为基础,以生态环境保护为根本,以经济结构调整、开发特色产业为关键,以依靠科技进步、培养人才为保障,以改革开放为动力,以繁荣经济、使各族人民共同富裕为出发点。
2017年1月,国家发展改革委印发《西部大开发“十三五”规划》,提出这一时期西部大开发的总目标是,到2020年如期全面建成小康社会,西部地区综合经济实力、人民生活水平和质量、生态环境状况再上新台阶。2019年8月15日,国家发展改革委印发《西部陆海新通道总体规划》,明确到2025年将基本建成西部陆海新通道。2020年5月,中共中央、国务院印发《关于新时代推进西部大开发形成新格局的指导意见》提出,推进西部大开发形成大保护、大开放、高质量发展的新格局。
西部大开发的范围包括中国12个省、自治区、直辖市,面积约占全国的71.4%。由于自然、历史、社会等原因,西部地区经济社会发展相对落后。实施西部大开发战略、加快中西部地区发展,对于推动国民经济持续增长,促进区域协调发展,加强民族团结,维护社会稳定和巩固边防具有重要意义。