Ауылдағы ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз ету жүйесі
Реформа, ашық есік саясаты атқарылғалы бері, ҚКП ОК, Мемлекеттік кеңес бірқатар келелі шешімдер мен орналастырулар жасады, кедейлерді өркендету жолымен сүйемелдеу мен көмек беру қызметтерінің салмағын үздіксіз арттырды, ауылдардағы кедей тұрғындардың саны қауырт азайды. Алайда, тоқшылық мәселесі әлі шешілмеген бірсыпыра кедей халық бар, оларға үкіметтен негіздік тұрмыстарын қамтамасыз ету үшін қажетті құтқарулар беру қажет, әрі олардың ішіндегі еңбекке жарамдыларының белсене еңбектеніп кедейліктен арылып, баюларына көмектесу қажет. 2003 жылы қазанда, ҚКП XVI кезекті ОК-ның үшінші пленумында «ҚКП ОК-ның социалистік нарықтық экономикалық түзілісті кемелдендірудің бірнеше мәселелері туралы қаулы» тексеріп бекітілді. Онда ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз ету жүйесін зерделеу ұсынылды. Ішінара өңірлер Орталықтың орналастыруына сай белсенді зерттеулер жүргізді. 2007 жылы наурызға дейін, бүкіл елдегі 25 өлкеде (автономиялы регионда, төте қарасты қалада), 2133 ауданда (қалада, районда) ең төменгі тұмыстық қамтамасыз ету жүйесі бастапқы қадамда қалыптасты, 15,09 млн диқан ауылдардағы ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз етуден игіліктенді, ауылдардың “бесте қамтамасыз ету” (азық-түліктен, киер-киімнен, тұралғыдан, емдеуден, жерлеуден қамтамасыз ету) ауылдардағы ұжымдық өзара көмектен қазыналық бағымды негіз етуге ауыстырылды. 2007 жылы шілдеде Мемлекеттік кеңес «Мемлекет бойынша ауылдарда ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз ету жүйесін орнату жөніндегі ұқтыруды» таратты. Онда ауылдардағы шартқа толатын кедей тұрғындарды түгелдей қамтамасыз ету көлеміне енгізу, тұрақты, баянды, өнімді түрде еліміздің ауылдарындағы кедей тұрғындардың ішер ас, киер киім мәселесін шешу талап етілді.
ҚКП XVII құрылтайы шақырылғаннан кейін, ауылдағы ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз ету жүйесі бүкіл мемлекет аумағында тез өріс алды. 2008 жылдың соңына дейін, бүкіл ел бойынша 19,822 млн отбасы, 43,055 млн адам ауылдағы ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз ету көлеміне алынды, кісі басындық орташа ең төменгі тұрмысты қамтамасыздандыру өлшемі әр айда 82,3 юаньнан айналды, жылдық тарқатылған ауылдағы ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз ету қаржысы 22,87 млрд юанды құрады.
Осы негізде, Мемлекеттік кеңес 2009 жылдан бастап жаңаша ауыл әлеументтік зейнеткерлік сақтандыруының сынақ түйіндерін қанат жайдырды. Сол жылы 16(мектеп оқушылары бұған кірмейді) жасқа толған, қала-қалашық қызметкерлерінің негіздік зейнеткерлік сақтандыру мәмілесінің аумағына кірмеген ауыл тұрғындары өздері тіркелген орындарда жаңаша ауыл сақтандыруына қатысуына болады. Жасы 60 қа толған, қала-қалашық қызметкерлерінің негіздік зейнеткерлік сақтандыру мәмілесінің аумағына кірмеген, ауылға тіркелген қарттар ай сайын зейнеткерлік қаражатын ала алады деп белгіледі. 2009 жылы жаңаша ауыл әлеуметтік сақтандыру сынақ түйіндері бүкіл елдің 10 пайызын құрайтын аудандарды (қалаларды, райондарды, қошұндарды) қамтыды, осыдан соң сынақ түйіндері кеңейтіліп, бүкіл ел аумағында жалпы беттік атқарылды, 2020 жылға дейін ауылдардағы жасы сай келетін тұрғындарды тегіс қамтыды.
Ауылдағы ең төменгі тұрмыстық қамтамасыз ету жүйесі мен жаңаша ауыл зейнеткерлік сақтандыру жүйесінің бүкіл мемлекет көлемінде орнатылуы, ауылдардағы кедей тұрғындардың ішер ас, киер киім мәселесін шешу, қала-ауыл тұрғындарын тұтас қамтыған әлеуметтік қамтамасыз ету жүйесін жедел құрудағы маңызды шара, Ол ауылдардың экономикалық, қоғамдық дамуын жебеу, қала мен ауыл тұрғындарының парқын бірте-бірте азайту, қоғамдық әділеттілікті қорғауда аса маңызды мәнге ие.
农村最低生活保障制度
改革开放以来，中共中央、国务院作出了一系列重大决策部署，不断加大扶贫开发和社会救助工作力度，农村贫困人口大幅减少。但是，仍有部分贫困人口尚未解决温饱问题，需要政府给予必要的救助以保障其基本生活，并帮助其中有劳动能力的人积极劳动脱贫致富。2003年10月，中共十六届三中全会审议通过《中共中央关于完善社会主义市场经济体制若干问题的决定》，提出探索建立农村最低生活保障制度。部分地区根据中央部署进行了积极探索，至2007年3月，全国有25个省（自治区、直辖市）、2133个县（市、区）初步建立了农村最低生活保障制度，1509万农民享受了农村最低生活保障，基本实现了农村“五保”（即保吃、保穿、保住、保医、保葬）从农民集体互助共济向财政供养为主的转变。2007年7月，国务院发布《关于在全国建立农村最低生活保障制度的通知》，要求将符合条件的农村贫困人口全部纳入保障范围，稳定、持久、有效地解决全国农村贫困人口的温饱问题。
中共十七大召开后，农村最低生活保障制度在全国范围内建立起来。截至2008年年底，全国已有1982.2万户、4305.5万人得到了农村最低生活保障，平均低保标准每人每月82.3元，全年共发放农村最低生活保障资金228.7亿元。
在此基础上，国务院决定，从2009年起开展新型农村社会养老保险试点。凡年满16周岁（不含在校学生）、未参加城镇职工基本养老保险的农村居民，可以在户籍地自愿参加新农保。年满60周岁、未享受城镇职工基本养老保险待遇的农村有户籍的老年人，可以按月领取养老金。2009年，新型农村社会养老保险试点覆盖面为全国10%的县（市、区、旗），此后逐步扩大试点，在全国普遍实施，到2020年基本实现对农村适龄居民的全覆盖。
在全国建立农村最低生活保障制度和新型农村社会养老保险制度，是解决农村贫困人口温饱问题、加快建设覆盖城乡居民社会保障体系的重要举措，对于促进农村经济社会发展，逐步缩小城乡差距，维护社会公平具有重要意义。