Жаңа даму ұстанымы
Даму ― Қытайдың барлық мәселелерін шешудің негізі және тетігі, заманымыздағы Қытайдың маңдай алды міндеті. ҚКП XVIII құрылтайынан бергі ел іші-сыртындағы дамудың тәжірибе-сабақтарын терең қорытындылау, ел іші-сыртындағы даму ауқымын талдау жасау негізінде, Қытайдың дамуындағы көрнекті қайшылықтар мен мәселелерге бағыттай отырып, Си Цзиньпин жаңалық аша даму, селбесе даму, жасыл даму, ашық даму, тең игіліктене даму сынды жаңа даму ұстанымын алға қойды. 2017 жылы қазанда, ҚКП XIX құрылтайында жаңа даму ұстанымына табанды болуды жаңа дәуірдегі Қытай үлгісіндегі социализмде табанды болу мен оны дамытудың негізгі жалпы жобасы етті.
Жаңалық аша даму, селбесе даму, жасыл даму, ашық даму, тең игіліктене даму сынды жаңа даму ұстанымы өзара тоғысатын, бірін-бірі жебейтін, ішкі байланысты біріккен тұлға. Жаңалық ашу ― дамуға жетекшілік ететін бірінші қозғаушы күш, жаңалық аша дамуда дамудың қозғаушы күші мәселесін шешуге айрықша назар аудару, жаңалық ашуды мемлекетті дамытудың өзекті орнына қою, партия мен мемлекеттің барлық қызметтерін дәйектілендіру керек. Сәйкесу ― баянды, ақаусыз дамудың ішкі талабы, сәйкесе дамуда дамудың біркелкісіздігі мәселесіне айрықша назар аудару, даму барысындағы келелі қатынастарды дұрыс бір жайлы ету, дамудың біртұтастығын үздіксіз күшейту керек. Жасыл ― мәңгілік дамудың қажетті шарты мен халықтың тамаша тұрмысқа деген талпынысының басты бейнеленуі, жасыл дамуда адамның табиғатпен жарасымды дамуы мәселесіне айрықша назар аудару, экономикалық, қоғамдық дамуды жүзеге асыру мен экологиялық ортаны қорғаудың сәйкесті, қатар алға басуын, халық бұқарасына тамаша өндіріс, тұрмыс ортасын жарату керек. Ашықтық ― мемлекеттің гүлденіп-көркеюінің сөзсіз басып өтетін жолы, ашық дамуда дамудың ішкі-сыртқы ықпалдастық мәселесін шешуге айрықша назар аудару, анағұрлым жоғары деңгейдегі ашық экономиканы дамыту, есік ашу көлемін кеңейту арқылы реформа, дамуды жебеу керек. Тең игіліктену ― Қытай үлгісіндегі социализмнің мәндік талабы, тең игіліктене дамуда қоғамдық әділдік пен әділеттік мәселесін шешуге айрықша назар аудару, жалпы халық тең игіліктенуіне, жан-жақты игіліктенуіне, бірге өркендеуіне, бірге игіліктенуге, біртіндеп кемелденетін тең игіліктенуге табанды болу, жалпы халықты бірге байытудың қадамын тездету керек.
Жаңа даму ұстанымы ҚКП-ның даму теориясына мұрагерлік етті, халықты өзек ету сынды даму идеясында табанды болу ― қандай дамуды жүзеге асыру, дамуды қалай жүзеге асыру мәселесіне анағұрлым ғылыми жауап берді, анағұрлым жоғары сапалы, анағұрлым өнімді, анағұрлым әділ, анағұрлым баянды дамудың сөзсіз басуға тиісті жолын терең ашып көрсетіп берді, ҚКП-ның жаңа даму кезеңінің негізгі сипаттамаларын терең түсінуі мен оны ғылыми тұрғыдан игеруін шоғырлы бейнеледі, ҚКП-ның экономикалық, қоғамдық даму заңдылығы жөніндегі танымын жаңа биікке көтергенінің белгісі болды.
Жаңа даму ұстанымы бойынша экономикалық, қоғамдық дамуды жебеу ― кезектегі және бұдан былайғы бір мезгілдегі Қытайдың дамуының басты талабы мен жалпы ауқымы. 2018 жылы наурызда XIII кезекті МХҚ-ның бірінші сессиясында, «Қытай Халық Республикасының Конституциясына өзгеріс енгізу жөніндегі жоба» мақұлданды. Онда “өз күшіне сүйеніп өмір сүру, қажырлылықпен күрес жүргізудің” алдына “жаңа даму ұстанымын дәйектілендіру” деген сөз толықтап жазылды, жаңа даму ұстанымы Конституцияға ресми енді.
新发展理念
发展是解决中国一切问题的基础和关键,是当代中国的第一要务。中共十八大以来,在深刻总结国内外发展经验教训、分析国内外发展大势的基础上,针对中国发展中的突出矛盾和问题,习近平提出了创新、协调、绿色、开放、共享的新发展理念。2017年10月,中共十九大把坚持新发展理念作为新时代坚持和发展中国特色社会主义的基本方略。
创新、协调、绿色、开放、共享的新发展理念,相互贯通、相互促进,是具有内在联系的集合体。创新是引领发展的第一动力,创新发展注重的是解决发展动力问题,要把创新摆在国家发展的核心位置,贯穿党和国家一切工作。协调是持续健康发展的内在要求,协调发展注重的是解决发展不平衡问题,要正确处理发展中的重大关系,不断增强发展整体性。绿色是永续发展的必要条件和人民对美好生活追求的重要体现,绿色发展注重的是解决人与自然和谐问题,要实现经济社会发展和生态环境保护协同共进,为人民群众创造良好生产生活环境。开放是国家繁荣发展的必由之路,开放发展注重的是解决发展内外联动问题,要发展更高层次的开放型经济,以扩大开放推进改革发展。共享是中国特色社会主义的本质要求,共享发展注重的是解决社会公平正义问题,要坚持全民共享、全面共享、共建共享、渐进共享,不断推进全体人民共同富裕。
新发展理念传承中国共产党的发展理论,坚持以人民为中心的发展思想,进一步科学回答了实现怎么样的发展、怎样实现发展的问题,深刻揭示了实现更高质量、更有效率、更加公平、更可持续发展的必由之路,集中体现了中国共产党对新发展阶段基本特征的深刻洞察和科学把握,标志着中国共产党对经济社会发展规律性认识达到了新的高度。
按照新发展理念推动经济社会发展,是当前和今后一个时期中国发展的总要求和大趋势。2018年3月,十三届全国人大一次会议通过了《中华人民共和国宪法修正案》,在“自力更生,艰苦奋斗”前增写“贯彻新发展理念”,新发展理念正式写入宪法。