Қала мен ауылдағы құрылыс жер көлемін көбею мен азаюдың байланыстық көрсеткіші жерді пайдаланудың саясаттық құралы болып табылады. Бұл саясат жерді үнемді, шоғырлы пайдалануды және қала мен ауылдық жерлерді біртұтас жоспарлап дамытуға ықпал етуде маңызды рөл атқарды. Қала мен ауылдағы құрылыстық жерлердің көбеюі мен азаюын байланыстыру дегеніміз жерді пайдаланудың жалпы жоспарына сәйкес, егістік жерлерді қалпына келтіруге пайдаланатын ауыл-қыстақтың құрылыстық жер учаскелері (яғни көне жер учаскелері) мен қала-қалашық құрылысына істетілетін жер учаскелерін (яғни, жаңадан салынатын жер учаскелерін) біріктіріп, көнені шағып, орнына жаңа нысан аймағын құрып, көнені бұзу, жаңалап салу және жерді реттеп қалпына келтіру сияқты шаралар арқылы, нысан аймағындағы түрлі жер көлемінің тепе-теңдігіне кепілдік ету негізінде, ең соңында егістік жерлердің тиімді ауданын көбейтіп, егістік жердің сапасын жоғарылатып, құрылысқа пайдаланылатын жерді үнемдеп, шоғырлы пайдаланып, қала мен ауыл-қыстаққа пайдаланылатын жерлерді үйлесімді орналастыру.
Соңғы жылдары кедейлерді сүйемелдеу, өркендетуге қолдау көрсету мақсатында жерлерді көбейту мен азайтуды байланыстыру саясатының қамтым аумағы ілгерінді-кейінді екі рет кеңейтіліп, шоғырлы тұтасып жатқан ерекше кедей аймақтарды, мемлекет дәрежелі кедей аудандарды шоғырлы түрде, сондай-ақ провинция дәрежелі кедей аудандардың іркінді көрсеткіштерін провинция көлемінде айналымға салып пайдаланды, бұл кедей аймақтар үшін кедейлікпен күрестің қаржы қайнарын кеңейтіп, ауыл-қыстақтардың тұрғын үй ортасын жөнге салуды пәрменді ілгерілетіп, қала-ауылдардағы әлеуметтік қызмет көрсетудің біркелкілігіне және аймақтардың теңгерімді дамуына ықпал етті.
城乡建设用地增减挂钩
城乡建设用地增减挂钩是土地利用的一大政策工具。这项政策在促进节约集约用地和城乡统筹发展中发挥了重要作用。所谓城乡建设用地增减挂钩,是指依据土地利用总体规划,将若干拟整理复垦为耕地的农村建设用地地块(即拆旧地块)和拟用于城镇建设的地块(即新建地块)等面积共同组成建新拆旧项目区(以下简称项目区),通过建新拆旧和土地整理复垦等措施,在保证项目区内各类土地面积平衡的基础上,最终实现增加耕地有效面积,提高耕地质量,节约集约利用建设用地,更合理布局城乡用地的目标。
近年来,为支持扶贫开发,增减挂钩政策先后两次拓展范围,允许集中连片特困地区、国家级贫困县,以及省级贫困县的节余指标在省域内流转使用,这为贫困地区脱贫攻坚拓展了资金来源,有力推动了农村人居环境整治,促进了城乡公共服务均等化和区域均衡发展。