СОЦИАЛИСТІК НАРЫҚ ЭКОНОМИКАСЫ ТҮЗІЛІСІ
СОЦИАЛИСТІК НАРЫҚ ЭКОНОМИКАСЫ ТҮЗІЛІСІ—ҚКП-НЫҢ ҚЫТАЙ ҮЛГІСІНДЕГІ СОЦИАЛИЗМ ОРНАТУ ҮРДІСІНДЕГІ КЕЛЕЛІ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ПРАКТИКАЛЫҚ ЖАСАМПАЗДЫҚ. 1992 ЖЫЛЫ ҚКП-НЫҢ ХIV ҚҰРЫЛТАЙЫ «ҚЫТАЙДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТҮЗІЛІС РЕФОРМАСЫНЫҢ НЫСАНАСЫ— СОЦИАЛИСТІК НАРЫҚ ЭКОНОМИКАСЫ ТҮЗІЛІСІН ОРНАТУ» ЕКЕНІН РЕСМИ ТҰРАҚТАНДЫРДЫ. 20 НЕШЕ ЖЫЛДЫҚ ПРАКТИКА АРҚЫЛЫ ҚЫТАЙДЫҢ СОЦИАЛИСТІК НАРЫҚ ЭКОНОМИКАСЫ ТҮЗІЛІСІ АЛҒАШҚЫ АДЫМДА ОРНАДЫ, ДЕЙТҰРҒАНМЕН ӘЛІ ДЕ НАРЫҚ ТӘРТІБІНІҢ АРНАҒА ТҮСІРІЛМЕУІ, ӨНДІРІС ФАКТОРЫНДЫҚ НАРЫҚ ДАМУЫНЫҢ МЕШЕУЛІГІ, НАРЫҚ ҚАҒИДАСЫНЫҢ БІРКЕЛКІСІЗДІГІ, НАРЫҚ БӘСЕКЕСІНІҢ ЖЕТЕРСІЗДІГІ ҚАТАРЛЫЛАРДЫ ҚАМТЫҒАН КӨПТЕГЕН МӘСЕЛЕЛЕР БАР.
ҚКП ХIX ҚҰРЫЛТАЙЫНЫҢ БАЯНДАМАСЫНДА СОЦИАЛИСТІК НАРЫҚ ЭКОНОМИКАСЫ ТҮЗІЛІСІН ЖЕДЕЛ КЕМЕЛДЕНДІРУДІҢ ЖАҢА ТАЛАПТАРЫ ОРТАҒА ҚОЙЫЛДЫ. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТҮЗІЛІС РЕФОРМАСЫНДА МАЛ - МҮЛІК ҚҰҚЫҒЫ ТҮЗІМІН КЕМЕЛДЕНДІРУДІ ЖӘНЕ МАҢЫЗДЫ ФАКТОРЛАРДЫ НАРЫҚҒА БЕЙІМДЕП ОРНАЛАСТЫРУДЫ ТҮЙІН ЕТІП, МАЛ - МҮЛІК ҚҰҚЫҒЫ ЖАҒЫНДА ҰТЫМДЫ ШАБЫТТАНДЫРУДЫ, МАҢЫЗДЫ ФАКТОРЛАРДЫҢ ЕРКІН АЙНАЛЫМҒА ТҮСУІН, БАҒА ӘСЕРІНІҢ ИКЕМДІ, БӘСЕКЕНІҢ ӘДІЛ, ТӘРТІПТІ БОЛУЫН, КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ ЖАРАМДЫСЫН ҚАЛДЫРЫП, ЖАРАМСЫЗЫН ҚАТАРДАН ШЫҒАРУДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ. МЕМЛЕКЕТ МЕНШІГІНДЕГІ ТҮРЛІ МАЛ - МҮЛІКТІ БАСҚАРУ ТҮЗІЛІСІН КЕМЕЛДЕНДІРІП, МЕМЛЕКЕТ МЕНШІГІНДЕГІ КАПИТАЛДЫҢ ҚҰҚЫҚ БЕРІП, ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҮРГІЗУ ТҮЗІЛІСІН РЕФОРМАЛАП, МЕМЛЕКЕТ МЕНШІГІНДЕГІ ШАРУАШЫЛЫҚТЫҢ ЖҮЛГЕСІН САПАЛЫЛАНДЫРУДЫ, ҚҰРЫЛЫМЫН РЕТТЕУДІ, СТРАТЕГИЯЛЫҚ ҚАЙТА ҚҰРУДЫ ТЕЗДЕТІП, МЕМЛЕКЕТ МЕНШІГІНДЕГІ МАЛ - МҮЛІКТІҢ ҚҰНЫН САҚТАУДЫ, АРТТЫРУДЫ ЖЕБЕП, МЕМЛЕКЕТ МЕНШІГІНДЕГІ КАПИТАЛДЫ КҮШЕЙТУ, ЖАҚСАРТУ, ЗОРАЙТУДЫ ТЕЗДЕТІП, МЕМЛЕКЕТ МЕНШІГІНДЕГІ МАЛ - МҮЛІКТІҢ ЗАЯ КЕТУІНЕН ӨНІМДІ САҚТАНУ. МЕМЛЕКЕТ МЕНШІГІНДЕГІ КӘСІПОРЫНДАР РЕФОРМАСЫН ЖАН-ЖАҚТЫ ЖЕТІЛДІРІП, АРАЛАС МЕНШІК ТҮЗІМІНДЕГІ ШАРУАШЫЛЫҚТАРДЫ ДАМЫТЫП, ЖАҺАНДЫҚ БӘСЕКЕЛЕСТІККЕ ИЕ ДҮНИЕ ЖҮЗІ БОЙЫНША АЛДЫҢҒЫ ҚАТАРДАҒЫ КӘСІПОРЫНДАРДЫ ЖЕТІЛДІРУ. НАРЫҚҚА КІРУДЕ РҰҚСАТ ЕТІЛМЕЙТІНДЕР ТІЗІМІ ТҮЗІМІН ЖАППАЙ АТҚАРЫП, НАРЫҚТЫ БІРЛІККЕ КЕЛТІРУ МЕН ӘДІЛ БӘСЕКЕГЕ БӨГЕТ БОЛАТЫН ТҮРЛІ БЕЛГІЛЕМЕЛЕР МЕН ӘДІСТЕРДІ АДАҚТАП ЖӘНЕ КҮШІНЕН ҚАЛДЫРЫП, ХАЛЫҚТЫҚ КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ ДАМУЫН ҚОЛДАП, ТҮРЛІ НАРЫҚ СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ ӨМІРШЕҢДІГІН АРТТЫРУ. САУДА ІСТЕРІ ТҮЗІМІ ЖӨНІНДЕГІ РЕФОРМАНЫ ЖАН-ЖАҚТЫ ЖЕТІЛДІРІП, ӘКІМШІЛІК СИПАТТІ МОНОПОЛИЯЛАУДЫ БҰЗЫП, НАРЫҚ МОНОПОЛИЯСЫНАН САҚТАНЫП, МАҢЫЗДЫ ФАКТОРЛАРДЫҢ БАҒАСЫН НАРЫҚҚА БЕЙІМДЕУ РЕФОРМАСЫН ТЕЗДЕТІП, ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ КӘСІБІНІҢ НАРЫҚҚА КІРУ РҰҚСАТ ШЕГІН ЖЕҢІЛДЕТІП, НАРЫҚТЫ БАҚЫЛАУ - БАСҚАРУ ТҮЗІЛІСІН КЕМЕЛДЕНДІРУ. МАКРОЛЫҚ ТІЗГІНДЕУДЕ ЖАҢАЛЫҚ АШЫП ЖӘНЕ ОНЫ КЕМЕЛДЕНДІРІП, МЕМЛЕКЕТТІҢ ДАМУ ЖОСПАРЫНЫҢ СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖЕТЕКТЕУ РОЛЫН СӘУЛЕЛЕНДІРІП, ҚАЗЫНА, ВАЛЮТА, КӘСІП САЛАСЫ, ӨҢІР СИЯҚТЫЛАР ЖӨНІНДЕГІ ЭКОНОМИКАЛЫҚ САЯСАТТЫ СӘЙКЕСТІРУ ТЕТІГІН АҚАУСЫЗДАНДЫРУ. ТҰТЫНУДЫ ЖЕБЕЙТІН ТҮЗІЛІС, МЕХАНИЗМДЕРДІ КЕМЕЛДЕНДІРІП, ТҰТЫНУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДАҒЫ НЕГІЗДІК РОЛЫН КҮШЕЙТУ. ИНВЕСТИЦИЯ, ҚАРЖЫ ҚҰРАУ ТҮЗІЛІСІ РЕФОРМАСЫН ТЕРЕҢДЕТІП, ИНВЕСТИЦИЯНЫҢ ҚАМДАУ ҚҰРЫЛЫМЫН САПАЛЫЛАНДЫРУДАҒЫ ШЕШУШІ РОЛЫН СӘУЛЕЛЕНДІРУ. ОСЫ ЗАМАНҒЫ ҚАЗЫНА ТҮЗІМІН ОРНАТУДЫ ТЕЗДЕТІП, ОРТАЛЫҚ ПЕН ЖЕРГІЛІКТІ ОРЫНДАРДЫҢ ҚҰҚЫҚ ПЕН ЖАУАПКЕРШІЛІГІ АЙҚЫН, ҚАЗЫНАЛЫҚ ҚУАТЫ СӘЙКЕСІМДІ, ӨҢІРЛІК ДАМУЫ БІРКЕЛКІ ҚАЗЫНАЛЫҚ ҚАТЫНАСЫН ОРНАТУ. ЖАППАЙ ЖҮЙЕГЕ ТҮСКЕН, АШЫҚ, ӨЛШЕМІ ҒЫЛЫМИ, ТЕЖЕМІ ПӘРМЕНДІ БЮЖЕТ ТҮЗІМІН ОРНАТЫП, ӨНІМДІЛІГІН БАСҚАРУДЫ ЖАППАЙ АТҚАРУ. САЛЫҚ ТҮЗІМІ РЕФОРМАСЫН ЖАН-ЖАҚТЫ ЖЕТІЛДІРІП, ЖЕРГІЛІКТІ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІН КЕМЕЛДЕНДІРУ. ҚАРЖЫ ТҮЗІЛІСІ РЕФОРМАСЫН ЖАН-ЖАҚТЫ ЖЕТІЛДІРІП, ҚАРЖЫНЫҢ ТҰЛҒАЛЫҚ ШАРУАШЫЛЫҚҚА ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ ҚУАТЫН НЫҒАЙТЫП, ТІКЕЛЕЙ ҚАРЖЫ ҚҰРАУ САЛЫСТЫРМАСЫН ЖОҒАРЫЛАТЫП, КӨП ЖІКТІ КАПИТАЛ НАРЫҚЫНЫҢ АҚАУСЫЗ ДАМУЫН ЖЕБЕУ. АҚША САЯСАТЫ МЕН МАКРОЛЫҚ БАЙІПТІ САЯСАТТЫҢ ҚОС ТІРЕКТІК ТІЗГІНДЕУ ЖҮЛГЕСІН КЕМЕЛДЕНДІРІП, ӨСІМ МЕН СЫНДЫРЫЛЫМДЫ НАРЫҚҚА БЕЙІМДЕУ РЕФОРМАСЫН ЖАН-ЖАҚТЫ ЖЕТІЛДІРУ. ҚАРЖЫЛЫҚ БАҚЫЛАУ - БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН АҚАУСЫЗДАНДЫРЫП, ЖҮЙЕЛІК ҚАРЖЫЛЫҚ ҚАУІП - ҚАТЕР ТУЫЛМАУДЫҢ ТӨМЕНГІ ШЕГІН САҚТАУ.
社会主义市场经济体制
社会主义市场经济体制是中国共产党在建设中国特色社会主义进程中的一个重大理论和实践创新。1992年,中共十四大正式确立“中国经济体制改革的目标是建立社会主义市场经济体制”。经过20多年实践,中国社会主义市场经济体制已经初步建立,但仍存在不少问题,包括市场秩序不规范、生产要素市场发展滞后、市场规则不统一、市场竞争不充分等。
中共十九大报告作出加快完善社会主义市场经济体制的新要求。提出经济体制改革必须以完善产权制度和要素市场化配置为重点,实现产权有效激励、要素自由流动、价格反应灵活、竞争公平有序、企业优胜劣汰。完善各类国有资产管理体制,改革国有资本授权经营体制,加快国有经济布局优化、结构调整、战略性重组,促进国有资产保值增值,推动国有资本做强做优做大,有效防止国有资产流失。深化国有企业改革,发展混合所有制经济,培育具有全球竞争力的世界一流企业。全面实施市场准入负面清单制度,清理废除妨碍统一市场和公平竞争的各种规定和做法,支持民营企业发展,激发各类市场主体活力。深化商事制度改革,打破行政性垄断,防止市场垄断,加快要素价格市场化改革,放宽服务业准入限制,完善市场监管体制。创新和完善宏观调控,发挥国家发展规划的战略导向作用,健全财政、货币、产业、区域等经济政策协调机制。完善促进消费的体制机制,增强消费对经济发展的基础性作用。深化投融资体制改革,发挥投资对优化供给结构的关键性作用。加快建立现代财政制度,建立权责清晰、财力协调、区域均衡的中央和地方财政关系。建立全面规范透明、标准科学、约束有力的预算制度,全面实施绩效管理。深化税收制度改革,健全地方税体系。深化金融体制改革,增强金融服务实体经济能力,提高直接融资比重,促进多层次资本市场健康发展。健全货币政策和宏观审慎政策双支柱调控框架,深化利率和汇率市场化改革。健全金融监管体系,守住不发生系统性金融风险的底线。