1982 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯ
«ЧЖУНХУА ХАЛЫҚ РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КОНСТИТУЦИЯСЫ» (1982 ЖЫЛЫ), ҚЫСҚАША «1982 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯ» ДЕЛІНЕДІ, ЧЖУНХУА ХАЛЫҚ РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТӨРТІНШІ КОНСТИТУЦИЯСЫ, ЧЖУНХУА ХАЛЫҚ РЕСПУБЛИКАСЫ VКЕЗЕКТІ МЕМЛЕКЕТТІК ХАЛЫҚ ҚҰРЫЛТАЙЫНЫҢ БЕСІНШІ СЕССИЯСЫНДА 1982 ЖЫЛЫ 04 ЖЕЛТОҚСАНДАРЕСМИ МАҚҰЛДАНҒАН ЖӘНЕ ЖАРИЯЛАНҒАН. БҰЛКОНСТИТУЦИЯ1954 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯНЫ НЕГІЗ ЕТІП, 1978 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯДА САҚТАЛҒАН КЕМШІЛІКТЕРГЕ ТҮЗЕТУ БЕРУ НЕГІЗІНДЕ, РЕФОРМА, АШЫҚ ЕСІК САЯСАТЫНА ЖӘНЕ СОЦИАЛИСТІКМОДЕРНИЗАЦИЯЛАНДЫРУ ҚҰРЫЛЫСЫНА ҮЙЛЕСЕТІН ЖАҢА БЕЛГІЛЕМЕЛЕР ҚОСТЫ.
1982 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯНЫҢ БАСТЫ МАЗМҰНЫ МЫНАЛАРДЫ ҚАМТИДЫ: МЕМЛЕКЕТТІҢ СИПАТЫН «ПРОЛЕТАРИАТ ДИКТАТУРАСЫНДЫҚ» -ТАН ҚАЙТА «ХАЛЫҚ ДЕМОКРАТИЯСЫ ДИКТАТУРАСЫНДЫҚ» -ҚА ӨЗГЕРТІП БҰРЫНҒЫСЫН ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ; ЗИЯЛЫЛАРДЫ ЖҰМЫСШЫЛАРМЕН, ДИҚАНДАРМЕН БІРГЕ ҮШ НЕГІЗГІ ҚОҒАМДЫҚ КҮШ ҚАТАРЫНА ЕНГІЗУ; МЕМЛЕКЕТ ТӨРАҒАСЫН БЕЛГІЛЕУДІ ҚАЛПЫНА КЕЛТІРУ; ОРТАЛЫҚ ӘСКЕЙ ІСТЕР КӨМИТЕТІНІҢ ТӨРАҒАСЫН МЕМЛЕКЕТТІК ХАЛЫҚ ҚҰРЫЛТАЙЫ САЙЛАУ; МЕМЛЕКЕТТІК КЕҢЕСТІҢ ПРЕМЬЕР МИНИСТРІ ЖАУАПТЫ БОЛУЖҮЙЕСІН АТҚАРУ; МЕМЛЕКЕТТІҢ, МЕМЛЕКЕТТІК ХАЛЫҚ ҚҰРЫЛТАЙЫНЫҢ, МЕМЛЕКЕТТІК КЕҢЕС БАСШЫЛАРЫНЫҢ ЖАЛҒАСТЫ МІНДЕТ ӨТЕУ МЕРЗІМІ ЕКІ КЕЗЕКТЕН АСПАЙДЫ ДЕП БЕЛГІЛЕУ, БАСШЫЛЛАРДЫҢ ӨМІРЛІК ЛАУАЗЫМДЫҚЖҮЙЕСІН КҮШІНЕН ҚАЛДЫРУ; «АЗАМАТТАРДЫҢ АДАМДЫҚ АР-НАМЫСЫНА ҚОЛ СҰҒЫЛМАЙДЫ» ДЕГЕН ТАРМАҚТЫ ҚОСУ; МЕМЛЕКЕТТІК МЕНШІКТЕГІ, КОЛЛЕКТИВТІК МЕНШІКТЕГІ, ЖЕКЕ МЕНШІКТЕГІ—ҮШ ТҮРЛІ ШАРУАШЫЛЫҚТЫҢ ДА КЕМ БОЛСА БОЛМАЙТЫНДЫҒЫН МОЙЫНДАУ, МЕМЛЕКЕТТІҢ ЖЕКЕШЕ ШАРУАШЫЛЫҚТЫҢ ЗАҢДЫ ҚҰҚЫҚ МҮДДЕСІН ҚОҒАЙТЫНДЫҒЫН БІЛДІРУ. Т Б ЛАР.
«1982 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯ»—РЕФОРМА ДӘУІРІНДЕГІ ЗАҢ-ЖҮЙЕ ҚҰРЫЛЫСЫНЫҢ ШЫМЫЛДЫҒЫНРЕСМИ АШТЫ, ЗАҢ-ЖҮЙЕ ҚҰРЫЛЫСЫНЫҢ ЗАҢҒА ҮЙЛЕСІМДІ БОЛУЫНЫҢ НЕГІЗІ МЕН ШЕК-ШЕКАРАСЫН БЕЛГІЛЕДІ, ЗАҢМЕН БАСҚАРЫЛАТЫН МЕМЛЕКЕТ ПЕН АДАМДЫҚ ҚҰҚЫҚТЫ ҚОРҒАУ ЖАҒЫНДА ІЗДЕСТЕР ЖАСАУ ТУРАЛЫ УАҒДА БЕРДІ. «1982 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯНЫҢ» АТҚАРЫЛУЫ— ҚЫТАЙ ҮЛГІСІНДЕГІСОЦИАЛИСТІК ЗАҢ ЖҮЙЕСІ МЕН ТӘРТІП ЖҮЙЕСІН ОРНАТУ ЖӨНІНЕН АЙЫРЫҚША МАҢЫЗҒА ИЕ.
ҚОҒАМДЫҚ ДАМУДЫҢ ҚАЖЕТІНЕ СӘЙКЕС, СОДАН КЕЙІНГІ 30 ЖЫЛДАН АСТАМ УАҚЫТТА, «1982 ЖЫЛҒЫКОНСТИТУЦИЯ» 1988 ЖЫЛҒЫ, 1993 ЖЫЛҒЫ, 1999 ЖЫЛҒЫ, 2004 ЖЫЛҒЫ, 2018 ЖЫЛҒЫ БЕС РЕТКІ ӨЗГЕРІС ЕНГІЗУДІ БАСТАН ӨТКЕРДІ. ЕҢ ЖАҢА ӨЗГЕРІС ЕНГІЗІЛГЕН НҰСҚАСЫ—2018 ЖЫЛҒЫ XIIIКЕЗЕКТІ МЕМЛЕКЕТТІК ХАЛЫҚ ҚҰРЫЛТАЙЫНДА ҚАБЫЛДАНҒАНКОНСТИТУЦИЯҒА БЕСІНШІ РЕТ ӨЗГЕРІС ЕНГІЗІЛГЕН НҰСҚАСЫ. БҰЛ РЕТКІКОНСТИТУЦИЯҒА ӨЗГЕРІС ЕНГІЗУ—ЖАҢА ДӘУІРДЕ МЕМЛЕКЕТТІ ЖАППАЙ ЗАҢМЕН БАСҚАРУДЫ ІЛГЕРІЛЕТУДЕ ТАСТАЛҒАН НЫҚ ҚАДАМ БОЛЫП, ІСТЕРІМІЗДІҢ ДАМУ ҚАЖЕТІНЕ ҮЙЛЕСЕДІ, ХАЛЫҚТЫҢ ТІЛЕГІНЕ САЙ КЕЛЕДІ, КОНСТИТУЦИЯНЫҢ ЖАҢА ДӘУІРДЕ ҚЫТАЙ ҮЛГІСІНДЕГІ СОЦИАЛИЗМГЕ ТАБАНДЫ БОЛУДАҒЫ ЖӘНЕ ОНЫ ДАМЫТУДАҒЫ МАҢЫЗДЫ РӨЛІН АНАҒҰРЛЫМ ОЙДАҒЫДАЙ СӘУЛЕЛЕНДІРУЫНЕ ТИІМДІ.
八二宪法
《中华人民共和国宪法》(1982年),简称“八二宪法”,是中华人民共和国的第四部宪法,由中华人民共和国第五届全国人民代表大会第五次会议1982年12月4日正式通过并颁布。这部宪法以1954年宪法为基础,纠正1978年宪法中存在的缺点,增加了适应改革开放和社会主义现代化建设的新规定。
八二宪法主要内容包括:将国家性质由“无产阶级专政”恢复为“人民民主专政”;将知识分子与工人、农民并列为三支基本的社会力量;恢复设立国家主席;中央军委主席改由全国人大选举;国务院实行总理负责制;规定国家、全国人大、国务院领导人连续任职不得超过两届,取消了领导职务的终身制;新增“公民的人格尊严不受侵犯”的条文;承认国营、集体、个体三种经济都不可缺少,申明国家保护个体经济的合法权益等。
“八二宪法”正式开启改革时代法制建设的大幕,设定法制建设的合法性基础和边界,承诺对法治国家与人权保护的追求。“八二宪法”的实行,对建设中国特色社会主义法律体系和制度体系具有十分重要的意义。
根据社会发展的需要,在此后的30多年时间里,“八二宪法”历经1988年、1993年、1999年、2004年、2018年五次修订。最新一次修订是2018年第十三届全国人大通过第五次修宪修正案。此次宪法修改是新时代推进全面依法治国的坚实一步,符合事业发展需要,顺应人民意愿,有助于更好发挥宪法在新时代坚持和发展中国特色社会主义中的重大作用。